Civata Seçiminde Bilinmesi Gereken Temel Noktalar

Civatalar, yapıların taşıyıcı gücünü etkileyen en kritik bağlantı elemanlarından biridir. Doğru seçilmemiş bir civata; zamanla gevşeyebilir, kırılabilir veya yapısal hasara neden olabilir. Bu yüzden her proje için uygun civata tipinin belirlenmesi büyük önem taşır.

1. Uygulama Alanı ve Yük Tipi

İlk sorulması gereken soru: Bu civata nerede kullanılacak? Statik bir yük mü taşıyacak, dinamik titreşimlere mi maruz kalacak? Örneğin makine montajlarında yüksek titreşim olduğu için yaylı rondela ya da kendinden kilitlemeli somunlarla desteklenmiş civatalar tercih edilmelidir. İnşaat uygulamalarında ise sabit yük taşıyacak daha kalın, yüksek çekme dayanımlı civatalar kullanılmalıdır.

2. Kalite Sınıfı ve Dayanım Değeri

Civatalar üzerinde yazan 8.8, 10.9, 12.9 gibi değerler kalite sınıfını belirtir. Bu değerler, malzemenin çekme ve akma sınırını ifade eder. 8.8 kalite orta dayanım, 10.9 yüksek dayanım ve 12.9 çok yüksek dayanım anlamına gelir. Yüksek stres altındaki yapılarda 10.9 ve üzeri sınıflar tercih edilmelidir.

3. Malzeme Türü ve Korozyon Direnci

Civata malzemesi çevresel şartlara göre seçilmelidir. Paslanmaz çelik, kimyasal direnç ve dış ortamda uzun ömür için idealdir. Galvanizli civatalar ise maliyet-performans açısından sık tercih edilir. Ağır sanayi ortamlarında geomet ya da dacromet kaplamalarla korozyon dayanımı artırılabilir.

4. Boyut ve Diş Yapısı

Dış dişli (erkek) civatalar, iç dişli (dişi) bağlantı elemanlarıyla uyumlu seçilmelidir. Metrik diş ve inç diş sistemleri arasındaki farklara dikkat edilmeli, uygulama bölgesine uygunluk sağlanmalıdır.